روش شناسی کلامی جلال الدین دوانی

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته سطح چهار، مؤسسه آموزش عالی امام صادق(ع)

2 دانش آموخته سطح چهار، مؤسسه آموزش عالی امام صادق7، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

محقق دوانی یکی از متکلمان برجسته اشعری است که- بنابر شواهد- بعدها شیعه شد. ایشان علاوه بر علم کلام، در سایر علوم از قبیل فلسفه، تفسیر، فقه و ... صاحب اندیشه بود، و این جامعیت در آثار کلامی‌اش نمایان است. وی در کلام، از روش کلامی خواجه نصیرالدین طوسی، و در فلسفه از ابن سینا و سهروردی تاثیر پذیرفت. او با اینکه در عقائد، مشی اشعری دارد، اما این امر، مانع آزاداندیشی و تفکر فیلسوفانه‌ او نگردید. بر همین اساس رویکرد او در بیشتر مباحث کلامی، بهره‌گیری از استدلال عقلی فلسفی است، و در موارد تعارض بین عقل با ظاهر نقل، با ابتنای بر عقل، به تأویل نقل اقدام نمود. البته در مسائلی که وجه غالب آنها نقلی بود به نقل قطعی عنایت ویژه‌ای داشت و از ادله نقلی بهره‌مند گشت، چنان‌که در مواردی هم سر سفره‌ی ادله‌ی عقلی و نقلی توأمان نشست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Jalaluddin Davani’s theological Methodology

نویسندگان [English]

  • seyyed ali hoseyniyan 1
  • abdorrahem soleymani 2
1 دانش آموخته سطح چهار
2 دانش آموخته سطح چهار،
چکیده [English]

Zayn al-Din Bayazi is one of the prominent Shiite scholars in the ninth century AH. Using the sciences in which he was considered a professor, he was able to compile valuable works in theology. He hold a special place on reason, and makes extensive use of rational reasoning. However, he is not unaware of the authority of revelation and uses this method of knowledge in its place. The same approach and method caused the emergence of pure theological works from him with the color and smell of reason and at the same time having the authority of revelation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zayn al-Din Bayazi
  • methodology
  • Theological Method
  • Rationalism
  • traditional method
  • Esoteric commentary

مراجع

  1. قرآن الکریم.
  2. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، محقق طوسی، نصیرالدین، 1375ش، شرح الاشارات و التنبیهات، ج3، قم، نشر البلاغة.
  3. امین، سید محسن، 1403ق، ‏أعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات.
  4. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، بی‌تا، الذریعة الی تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان.‏
  5. پورجوادی، رضا، 1377ش، «کتاب‌شناسی آثار جلال الدین دوانی»، مجله معارف، دوره 15، ش1و2.
  6. جعفری‌ولنی، علی‌اصغر، 1390ش، «منطق‌نگاری سینوی، الزامها و رخنه‌ها»، مجله تاریخ فلسفه، ش2.
  7. دوانی، جلال الدین محمد، 1381ش، حاشیه بر تهذیب المنطق، به کوشش وحیدیان اردکانی، محمد، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  8. دوانی، جلال‌الدین محمد، ۱۳۶۸ش، شرح الرباعیات، تصحیح دهباشی، مهدی، تهران، نشر مسعود.
  9. دوانی، جلال‌الدین محمد، ۱۴۲۳ق، رسالة اثبات الواجب الجدیدة، تحقیق تویسرکانی، سید احمد، تهران، میراث مکتوب.
  10. دوانی، جلال‌الدین محمد، اسدآبادی، جمال‌الدین، ۱۴۲۳ق، التعلیقات علی شرح العقائد العضدیة، قاهره، مکتبة الشروق الدولیة.
  11. دوانی، جلال‌الدین محمد، خواجویی اصفهانی، اسماعیل، 1381ش، سبع رسائل، تحقیق تویسرکانی، سید احمد، تهران، میراث مکتوب.
  12. دوانی، جلال‌الدین محمد، مخطوط الف، حاشیه قدیم شرح جدید تجرید، کتابخانه آستان قدس، شماره 505.
  13. دوانی، جلال‌الدین محمد، مخطوط ب، حاشیه قدیم شرح جدید تجرید، کتابخانه آستان قدس، شماره 239.
  14. دوانی، جلال‌الدین، میرداماد، محمد باقر، بی‌تا الف، الرسائل المختارة، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین.
  15. دوانى، جلال‌الدین محمد، 1373ش، تهلیلیه‏، تهران، نشر کیهان.
  16. دوانى، جلال‌الدین محمد، 1411ق، ثلاث رسائل، تحقیق تویسرکانی، سید احمد، مشهد، نشر بنیاد پژوهش‪هاى اسلامى آستان قدس رضوی
  17. دوانى، جلال‌الدین محمد، بی‌تا ب، نور الهدایة فی اثبات الامامة، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین.
  18. دوانى، جلال‌الدین محمد، بی‌تا ج، انموذج العلوم، مشهد، نشر بنیاد پژوهش‪هاى اسلامى آستان قدس رضوی.
  19. دوانی، علی، 1335ش، شرح زندگانی جلال الدین دوانی، قم، بی‌نا، چاپخانه حکمت.
  20. دوانی، علی، ۱۳۶۳ش، مفاخر اسلام، ج4، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  21. سبزوارى‏، محمدهادی، 1369- 1379، شرح المنظومة، ج2، تصحیح و تعلیق حسن‌زاده آملی، حسن، تهران، ‏ نشر ناب.
  22. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (شیخ اشراق)، 1379ش، هیاکل النور، تصحیح کریمى زنجانى اصل، محمد، تهران، نشر نقطه.
  23. شوشتری، قاضی نور اللّه، 1354ش، مجالس المؤمنین، تهران، کتابفروشی اسلامیّه‌.
  24. فرامرز قراملکی، احد، 1373ش، «الإشارات و التنبیهات، سرآغاز منطق دو بخشی»، آینه پژوهش، ش24.
  25. فرامرز قراملکی، احد، 1383ش، «آرا و آثار منطقی جلال الدین دوانی»، اندیشه دینی، ش10.
  26. گاپلستون، فردریک، 1368ش، تاریخ فلسفه، ترجمه مجتبوی، سید جلال الدین، تهران، نشر سروش.
  27. لهسایی‌زاده، عبدالعلی، عبدالنبی، سلامی، ۱۳۷۰ش، تاریخ و فرهنگ مردم دوان، تهران، نشر نوید شیراز.
  28. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم، 1981م، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج1، بیروت، دارإحیاء التراث العربی.
  29. موسوی خوانساری، میرزامحمدباقر، 1411ق، روضات الجنات، بیروت، الدار الاسلامیة.
  30. نبوی، لطف الله، 1381ش، منطق سینوی به روایت نیکولاس رشر، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  31. هادوی تهرانی، مهدی، ۱۳۶۹، گنجینه خرد، ج1، تهران، نشر الزهرا.
  32. هروی (خواندمیر)، غیاث‌الدین، 1380ش، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد البشر، ج4، تهران، نشر کتابخانه خیام.
یوسفی‌راد، مرتضی، 1387ش، اندیشه سیاسی جلال‌الدین دوانی، قم، بوستان کتاب.
فصلنامه کلام اسلامی

دوره 28، شماره 112
زمستان 1398
صفحه 91-111

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار