بررسی تطبیقی مسأله شر در اسلام و مسیحیت با تاکید بر دیدگاه آیت الله مصباح و الوین پلنتینگا

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دبیر آموزش و پرورش

2 استاد یار

چکیده

در فلسفه و کلام اسلامی و مسیحی در پاسخ به مساله شر و عدل الهی روش‎ها و دیدگاه‎های مختلفی مطرح شده است. در این پژوهش دیدگاه‌های دو فیلسوف و متکلم اسلامی و مسیحی، آقای الوین پلنتینگا و آیت الله مصباح یزدی مورد بحث قرار گرفته است. این دو شخصیت با دو رویکرد متفاوت اما عقلی و گاهی درون دینی، به تحقیق درباره مسأله شر پرداخته و پاسخ شبهه ناسازگاری وجود شرور طبیعی و اخلاقی با وجود خدای کامل مطلق را داده‌اند. پلنتینگا با ابتنای بر معرفت شناسی اصلاح شده، طرح جهان‌های ممکن و دفاع مبتنی بر اختیار، اثبات کرد که ادعای وجود تناقض بین مسأله منطقی شر و وجود خدا درست نیست. آیت الله مصباح، ضمن پذیرش راه حل‌های فلاسفه مسلمان، این پاسخ‌ها را کافی ندانسته و بر راهکار غایت انگاری یا همان کمال و سعادت محور بودن همه افعال انسان، تاکید خاصی کرده است. دو متفکر، در اصل اعتقاد به خدای کامل مطلق و تاکید بر اختیار انسان به عنوان یک خیر حداکثری، اشتراک نظر داشته، و در روش و نوع مواجهه با نظریه عدل و حکمت الهی اختلاف نظر دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of the problem of evil in Islam and Christianity with emphasis on the views of Ayatollah Mesbah and Alvin Plantinga

نویسندگان [English]

  • Hossein Sardari 1
  • ehsan torkashvand 2
1 Secretary of Education
2 استاد یار
چکیده [English]

In Islamic and Christian philosophy and theology, different methods and views have been proposed in response to the issue of evil and divine justice. In this research, the views of two Islamic and Christian philosophers and theologians, Mr. Alvin Plantinga and Ayatollah Mesbah Yazdi, are discussed. These two personalities, with two different but rational and sometimes intra-religious approaches, have researched the problem of evil and answered the suspicion of the incompatibility of the existence of natural and moral evil with the existence of an absolute perfect God. Based on refined epistemology, the design of possible worlds, and arbitrary defense, Plantinga proved that the claim of a contradiction between the logical question of evil and the existence of God is incorrect. Ayatollah Mesbah, while accepting the solutions of Muslim philosophers, did not consider these answers sufficient and emphasized the solution of teleology or the perfection and happiness of all human actions. The two thinkers, in principle, believe in the absolute perfect God and emphasize the authority of man as a maximum good, and disagree on the method and type of confrontation with the theory of justice and divine wisdom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Problem of Evil
  • Authority
  • Alvin Plantinga
  • Mesbah Yazdi
  1. قرآن کریم، (1385)، قم، نشر الهادی.
  2. نهج البلاغه، (1389)، ترجمه محمد دشتی، نشر الهادی.
  3. ابن طاوس، رضی الدین علی بن موسی، (1384)، اللهوف علی قتلی الطفوف، تحقیق احمد فهری زنجانی، تهران، نشر جهان.
  4. اکبری، رضا، (1385)، ایمان گروی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  5. پترسون، مایکل و دیگران، (1390)، تهران، طرح نو.
  6. پلنتینگا، آلوین (1395)، فلسفه دین، ترجمه محمد سعیدی مهر، تهران، طه.
  7. پلنتینگا و دیگران، (1384)، کلام فلسفی (مجموعه مقالات)، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران، موسسسه فرهنگی صراط.
  8. پلنتینگا، آلوین، (1376)، فلسفه دین، ترجمه: محمد سعیدی مهر، تهران، طاها.
  9. ترکاشوند، احسان، (1396)، «بررسی تطبیقی انتقادی دیدگاه‌های علامه طباطبایی و آلوین پلنتنگا درباره اثبات وجود خدا»، اندیشه نوین دینی، شماره 51، صص 121- 138.
  10. تورانی، اعلی و معصومه عامری، (1391)، «بررسی مسأله شر از دیدگاه پلانتینگا»، فصلنامه اسراء، شماره14، صص 121- 153.
  11. ربانی گلپایگانی، علی، (1393)، «خداباوری و چالش شرور؛ پاسخ‌ها و راه حل‌ها»، فصلنامه کلام اسلامی، شماره89، صص 27- 55.
  12. شریف رضی، محمد بن الحسین، (1414)، نهج البلاغه، تحقیق صبحی صالح، قم، هجرت.
  13. شیرازی، صدرالدین، (1423)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  14. طباطبایی، محمدحسین، (1386)، نهایه الحکمه، تعلیقه غلامرضا فیاضی، قم، موسسه امام خمینی).
  15. قمی، شیخ عباس، (1379)، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما.
  16. کلینی، محمد بن یعقوب، (1390)، اصول کافی، ترجمه و شرح حسین استاد ولی، ج4، تهران، دارالثقلین.
  17. مصباح، محمد تقی، (1389)، آموزش عقاید، تهران، نشر بین الملل وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی.
  18. مصباح، محمد تقی، (1378)، آموزش فلسفه، تهران، نشر بین الملل وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی.
  19. مصباح، محمد تقی، (1388)، پیش نیازهای مدیریت اسلامی، تحقیق و نگارش: غلامرضا متقی فر، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
  20. مصباح، محمد تقی، (1399)، زیبایی شرور؛ شرور و بلایا چرایی و وظیفه ما، تدوین حسن مظفری، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  21. مصباح، محمد تقی، (1391 [الف])، طوفان فتنه و کشتی بصیرت، نگارش: غلامرضا عزیزی کیا، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  22. مصباح، محمد تقی، (1384)، آموزش عقاید، تهران، امیرکبیر.
  23. مصباح، محمد تقی، (1391 [ب])، معارف قرآن، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  24. مصباح، محمد تقی، (1383)، جنگ و جهاد در قرآن، گردآورندگان: محمد مهدی نادری قمی و محمد حسین اسکندری، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  25. مصباح، محمد تقی، 1391 [ج]، پندهای امام صادق% به رهجویان صادق، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  26. مصباح، محمد تقی، (1390)، پند جاویدان، نگارش: زینتی، علی، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  27. مصباح، محمد تقی، (1391 [د])، ره توشه، تحقیق و نگارش: سبحانی، کریم، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی).
  28. مکی، جی ال، (1370)، «شر و قدرت مطلق»، ترجمه: محمدرضا صالح نژاد، دوره چهارم، شماره 3، مجله کیان، ص 3-5.
  29. Mackie, J.L, 1981, The Miracle of Theism, Oxford, clarendon press.
  30. plantinga, Alvin, (1974), the nature of necessity , Oxford, clarendon press.
  31. platinga, Alvin, (2000)Warranted Christian Belief, New York,Oxford university press.