بررسی کارکردهای دین از دیدگاه ریچارد داوکینز و آلیستر مک‌گراث

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

ریچارد داوکینز – زیست‌شناس- به عنوان بزرگترین مبلّغ الحاد جدید در صدد است تا کارکردهایی که برای دین برشمرده‌اند را با رویکرد الحادی و علمی نفی کند. زایتگایست اخلاقی، فرضیه مم، مفهوم باور به باور و بدیل‌هایی برای تسلی‌بخشیِ دین، از جمله مفاهیمی است که وی در این راستا بهره می‌جوید. در مقابل، آلیستر مک‌گراث – زیست‌شناس و الهی‌دان مسیحی - از کارکردهای اخلاقی و روانی دین دفاع می‌کند. عدم وفاداری به متدولوژی علمی که داوکینز مدعی پیروی از آن است، از جمله مهم‌ترین نقدهای مک‌گراث به داوکینز است. به نظر مک‌گراث تحقیقات علمی از رابطه‌ای معنادار میان التزام به دین و کارکردهای مثبت دین، حکایت می‌کند که البته داوکینز مغرضانه به چنین تحقیقاتی توجه نمی‌کند. مسأله نوشتار حاضر آن است که تقابل این دو دیدگاه را نشان داده و به بوته نقد گذارد. در ارزیابی این تحقیق، به لحاظ گردآوری از روش کتابخانه‌ای و به لحاظ مقام داوری از روش تحلیلی سود جسته‌ایم. یافته پژوهش حاضر آن است که اغلبِ نقدهای مک‌گراث به داوکینز مفید و اثر بخش بوده اما در مواردی اشکالاتی بدان وارد است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Functions of Religion from the Perspective of Richard Dawkins and Alister McGrath

نویسنده [English]

  • Amrollah gholizadeh
University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Biologist Richard Dawkins, as the greatest preacher of modern atheism, seeks to disprove the functions enumerated for religion with an atheistic and scientific approach. Moral zeitgeist, meme hypothesis, the concept of belief in belief and alternatives for the reconciliation of religion, are among the concepts he uses in this regard. In contrast, Alisterr McGrath, a Christian biologist and theologian, defends the moral and psychological functions of religion. Lack of loyalty to the scientific methodology that Dawkins claims to follow is one of the most important criticisms of McGrath to Dawkins. According to McGrath, scientific research suggests a significant relationship between adherence to religion and the positive functions of religion, although Dawkins does not pay biased attention to such research. The purpose of the present article is to show the opposition of these two views and to criticize the plant. In evaluating this research, we have used the library method in terms of collection and the analytical method in terms of judging status. The finding of the present study is that most of McGrath's critiques of Dawkins have been useful and effective, but in some cases there are drawbacks

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dawkins
  • McGrath
  • Functions of Religion
  • Moral Function of Religion
  • Psychological Function of Religion

مراجع

  1. آیت‌اللهی، حمید رضا و فاطمه احمدی،(1395)« بررسی انتقادی نظریه زایتگاست اخلاقی داوکینز»، جستارهای فلسفه دین، شماره دوم، پاییز و زمستان 1395، صص 1- 21.
  2. دورانت، ویل، (1381)، تاریخ تمدن، ج 6، ترجمه فریدون بدره‌ای و دیگران، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. فرانکنا، ویلیام کی، (1376)، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، طه.
  4. گیدنز، آنتونی، (1377)، جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صابری، تهران، نشر نی.
  5. مصباح یزدی، محمد تقی، (1389)، فلسفه اخلاق، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، قم، موسسه امام خمینی).
  6. مصباح یزدی، محمد تقی، (1388)، نظریه حقوقی اسلام، ج 1، قم، موسسه امام خمینی).
  7. موسوی، سید و نفیسه سموعی، (1392)، «اخلاق در اسارت ژن‌ها؛ بررسی نظریات ریچارد داوکینز در مورد اخلاق مبتنی بر نظریه تکامل»، پژوهشنامه اخلاق، شماره 21، صص 61- 76.
  8. نیچه، فریدریش، (1378)، اینک آن انسان، ترجمه بهروز صفدری، تهران، فکر روز.
  9. همیلتون، ملکلم، (1377)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، تبیان.
  10. Dawkins, Richard, 2006, the God Delusion, Boston: Houghton Mifflin.
  11. Dawkins, Richard, 1976, The Selfish Gene, oxford: oxford university Press.
  12. Dawkins, Richard, 1998, Unweaving The Rainbow, London, Penguin Books.
  13. Dennett, Daniel, 2006, Breaking the Spell, New York, Viking.
  14. Harris, Sam, The End OF Faith, 2004, New York, Norton.
  15. Haught, John, 2008, God and the New Atheism, London, Louisville.
  16. McGrath, Alister, 2004, Dawkins’ God: Genes, Memes, And The Meaning Of Life, U.K: Blackwell.
  17. McGrath, Alister , and McGrath Joanna Collicutt, 2007, The Dawkins Delusion, Atheist Fundamentalism and the Denial of the Divine, USA: Inter Varsity Press.
  18. Pargament, Kenneth I., 1997, The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice, New York: Guilford Press.
  19. Plantinga, Alvin, 2011, Where the Conflict Really Lies, Oxford, University Press, 2011.
  20. Shermer, Michael, How We Believe, 2000, New York: Freeman.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار