شیوه‎های نبوی در دعوت و احتجاج دینی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته سطح 4

چکیده

‏خداوند در آیه 125 سوره نحل، از پیامبر6 می‌خواهد که برای دعوت به اسلام، از سه شیوه استفاده کند: حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن. برخی این سه شیوه را منطبق با سه گونه استدال رایج در منطق (برهان، خطابه و جدل) دانسته‌اند؛ لکن بین آنها تفاوت‌هایی وجود دارد. حکمت در قرآن، سخن محکم و خلل‎ناپذیرِ مشتمل بر خیر و سعادت انسان بوده و قلمرو آن، حکمت نظری و عملی را شامل می‏شود؛ اعم از اینکه مفید یقین منطقی باشد یا نباشد، لکن در برهان مصطلح در منطق، یقین بالمعنی الاخص شرط شده است. مراد از موعظه حسنه، گفتار یا رفتاری است که مشوق دیگران به التزام عملی به دین و آیین حق است. بر این اساس، دعوت قرآنی در عین حِکمی بودن، مصداق دعوت با روش موعظه حسنه نیز است، بنابراین با خطابه رایج در منطق متفاوت خواهد بود. هدف از جدل منطقی، غلبه بر خصم است لکن هدف از «جدال احسن»، روشن شدن حقیقت و هدایت طرف مقابل است. نکته‌ی دیگر، شیوه‌ی بکارگیری روش‌های سه‌گانه قرآنی است. نقش جدال احسن در دعوت به آیین اسلام، ثانوی و در برابر معاندان است، و میان حکمت و موعظه حسنه- با لحاظ مقام نبوت و دعوت پیامبرانه- نسبت تلازم برقرار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prophetic methods in religious invitation and argumentation

نویسنده [English]

  • ahmad shojaei
دانش آموخته سطح 4
چکیده [English]

In verse 125 of Surah An-Nahl, God asks the Prophet (PBUH) to use three methods to invite people to Islam: Wisdom, good advice and good debate. Some have considered these three methods to be consistent with the three common arguments in logic (argument, rhetoric, and controversy); But there are differences between them. Wisdom in the Qur'an is a strong and unbreakable word that includes the goodness and happiness of human beings, and its realm includes theoretical and practical wisdom; Whether or not logical certainty is useful, but in the argument of the term in logic, there is certainty in a special sense. A good advice is a speech or behavior that encourages others to make a practical commitment to the true religion. Accordingly, the Qur'anic invitation, while having a wisdom, is also an example of invitation with the method of good advice, so it will be different from the common sermon in logic. The purpose of logical argument is to overcome the enemy, but the purpose of "good argument" is to clarify the truth and guide the other side. Another point is the method of using the three Qur'anic methods. The role of the best argument in the call to Islam is secondary to opponents, and there is a connection between wisdom and good advice - in terms of the status of prophethood and prophetic invitation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Methods of invitation
  • wisdom
  • good advice
  • good debate
  • argument
  • sermon
  • debate

مراجع

1. قرآن کریم.
2. ابن عربی، محی الدین بن علی، 1431، تفسیر ابن عربی، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
3. آلوسی، سید محمد، بی‎تا، روح المعانی فی تفسیر القرآن و السبع المثانی، بیروت، دارالفکر.
4. بیضاوی، ناصرالدین، 1410، انوار التنزیل (تفسیر بیضاوی)، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
5. حقی بُروسوی، اسماعیل، بی‎تا، تفسیر روح البیان، بیروت، دارالفکر.
6. حلی، حسن بن یوسف، 1410، الجوهر النضید، قم، بیدار.
7. رازی، فخرالدین، 1420، مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، بیروت، مکتب تحقیق دار احیاء التراث العربی.
8. راغب اصفهانی، حسن بن محمد، بی‎تا، المفردات فی غریب القرآن، تهران، المکتبة المرتضویة.
9. رضی، محمد بن الحسین، 1387، نهج البلاغة، تحقیق: الدکتور صبحی الصالح، بیروت، بی‎نا.
10. زمخشری، محمود بن عمر، بی‎تا، الکشاف، بیروت، دارالکتب العربی.
11. شیرازی، صدر الدین محمد، 1366، شرح اصول الکافی، تصحیح: محمد خواجوی، تحقیق: علی عابدی شاهرودی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
12. صدوق، محمد بن علی بن الحسین، 1398، التوحید، قم، موسسه النشر الاسلامی.
13. طباطبایی، سید حسین، 1393، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
14. طبرسی، احمد بن علی، 1386، الاحتجاج، تحقیق: محمد باقر خرسان، نجف، دارالنعمان.
15. طبری، محمد ابن جریر، 1421، جامع البیان عن تأویل آی القرآن (تفسیر الطبری)، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
16. طنطاوی، سیدمحمد، بی‎تا، التفسیر القرآن الکریم، بی‌جا، بی‌نا.
17. طوسی، محمد بن الحسن، 1409، التبیان فی تفسیر القرآن، قم المقدسة، مکتب الإعلام الإسلامی.
18. فیض کاشانی، ملامحسن، 1377، تفسیر الصافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة.
19. کاشانی، ملافتح الله، 1389، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ویرایش: عقیقی بخشایشی، قم، نوید اسلام.
20. کلینی، محمدبن یعقوب، 1362، اصول الکافی، تهران، المکتبة الإسلامیة.
21. مظفر، محمد رضا، 1388، المنطق، قم المقدسة، دارالکتب العلمیة.
22. مغنیه، محمد جواد، بی‎تا، التفسیر المبین، بی‎جا، دارالکتب الاسلامیه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار