%0 Journal Article %T بررسی و نقد تقریرهای برهان حرکت %J فصلنامه کلام اسلامی %I حضرت آیت الله سبحانی (حفظه الله) موسسه امام صادق(علیه السلام) %Z 2322-4592 %A ربانی گلپایگانی, علی %A امامی میبدی, علیرضا %D 2015 %\ 02/20/2015 %V 23 %N 92 %P 9-22 %! بررسی و نقد تقریرهای برهان حرکت %K برهان حرکت %K ماوراء الطبیعه %K حرکت %K وجود خدا %R %X برهان حرکت یکی از با سابقه‎ترین برهان‏هایی است که فلاسفه الهی برای اثبات مبدأ هستی اقامه کرده‎اند. ارسطو نخستین فیلسوف الهی است که برهان حرکت را به صورت روشن مطرح کرده است؛ از این رو به برهان ارسطویی شهرت یافته است. برهان حرکت در فلسفه و الهیات اسلامی نیز مورد توجه قرار گرفته و به گونه‎های مختلف تقریر و تبیین شده است. این تقریرها بر اساس مطلق حرکت از حیث فاعلی و غایی، حرکت نفوس فلکی و نفوس انسانی، و حرکت جوهری استوار گردیده است. تقریر برهان حرکت بر اساس حرکت نفوس فلکی به دلیل نادرستی مبنای علمی و فلسفی آن ناتمام است، ولی تقریرهای دیگر در مجموع قابل دفاع می‎باشد؛ اگر چه از جهت اتقان و إحکام و نتیجه یکسان نمی‎باشند. تقریرهای درست برهان حرکت در ابطال اندیشه‏های ماتریالیستی و اصالت طبیعی کامیاب‎اند؛ ولی وجود واجب الوجود بالذات و کمال مطلق و نامتناهی را اثبات نمی‏کنند. %U