%0 Journal Article %T نگاه مکانیکی به جهان؛ بررسی تحلیلی و واکاوی پیامدها %J فصلنامه کلام اسلامی %I حضرت آیت الله سبحانی (حفظه الله) موسسه امام صادق(علیه السلام) %Z 2322-4592 %A فنائی نعمت سرا, هادی %D 2016 %\ 03/20/2016 %V 25 %N 97 %P 103-130 %! نگاه مکانیکی به جهان؛ بررسی تحلیلی و واکاوی پیامدها %K خدا %K جهان %K نگرش مکانیکی %K عقل %K تجربه %R %X نگرش ماشینی به جهان از پیامدهای رشد دانش مکانیک است. در این نگرش جهان بسان ماشین قانونمند و سازواری است که از کوچک­ترین ذرات عالم تا عظیم­ترین کهکشانها را قابل تبیین علمی می­داند. هرگونه دخالت امور ماورایی در تدبیر این جهان نفی می­گردد، و مفاهیمی نظیر جوهر، عرض، ماده، صورت، قوه و فعل که در هستی­شناسی قدیم به کار می­رفت، جای خود را به مفاهیمی چون جرم، وزن، شتاب، سرعت، امتداد، حرکت و مقدار می‌دهد. در این نگرش تنها شناخت معتبر، معرفت حاصل از تجربه، آزمایش و مشاهده است، و معارف وحیانی فاقد ارزش معرفتی­اند. اگر سخن از خدا به میان می­آید، تنها به عنوان علت نخستین است؛ اما در استمرار و بقای جهان نیازی به حضور خدا نیست. خلقت انسان نه الهی، بلکه کاملاً طبیعی است، و روح و نفس، محصول عالی ماده بشمار می­آید. در این جستار، با تحلیل این تلقی، نشان داده می­شود که نگرش ماشینی از تبیین ساحت­های غیر مادی جهان و انسان عاجز است. به همین دلیل، یا اساساً آنها را نفی می­کند و یا تبیین مادی­گرایانه از آنها ارایه می­دهد. پیامد این نگرش در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، نفی هرگونه دخالت دین در مدیریت جامعه، سیاست، اخلاق، تعلیم و تربیت و ... است. %U