@article { author = {سبحانی, جعفر}, title = {}, journal = {Kalam Islami}, volume = {21}, number = {81}, pages = {5-13}, year = {2012}, publisher = {Ayatollah Sobhani}, issn = {2322-4592}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {بخت و اتفاق}, abstract_fa = {اتفاق اعم از بخت است. بخت در مورد انسان به کار می‏رود، اما اتفاق در غیر او نیز کاربرد دارد. این دو واژه کاربردهای مختلفی دارند: 1) تفسیر پدیده به وسیله علل ناشناخته که فراتر از عقول انسان است؛ 2) پدیده‏ای که تنها دارای علت مادی بوده و فاقد علت فاعلی و علت غائی است؛ 3) پدیده‏ای که علت غائی ندارد،هر چند دیگر علل را داراست؛ 4) پدیده‏ای که برای غایتی انجام می‏شود، اما به غایت دیگر منجر می‏شود. 5) اتفاق به معنای فقدان رابطه علّی و معلولی بین دو قضیه. در کاربرد اول باید آن علت نامرئی را در دایره علل و نه در فراتر از آن جست. برای کاربرد دوم به تشکّل جهان از ذرات پراکنده به طور اتفاقی و بدون علت و فاعل ذی‏شعور و بالتبع بدون علت غائی مثال می‏زنند. این در حالی است که این فرضیه با اشکالات فراوانی از جمله هدفمندی جهان طبیعت روبروست که حاکی از علت فاعلی و علت غائی است. فرضیه کاربرد سوم نسبت به اصل فعل صحیح است، اما نسبت به شخص فعل درست نبوده و بدون غایت نیست. باری کاربرد چهارم نیز به کندن زمین برای استخراج آب و وصول به گنج به طور اتفاقی مثال می‏زنند. در این مورد نیز سخن پیشین (غایتمندی نسبت به شخص فعل) صادق است. }, keywords_fa = {بخت,اتفاق,علت مادی,علت فاعلی,علت غائی,فقد رابطه بین دو قضیه}, url = {https://www.kalamislami.ir/article_61803.html}, eprint = {} }